25. Sigmund von Herberstein to
Ioannes Dantiscus
Source materials:
1. fair copy –
autograph: UUB, H.
2. copy: BCz, 1366, p.
76-8
3. copy: BCz, 48 TN,
p. 109-110
4. copy: StB, ms Lat.
Quart. 101, p. 18v-20v (No. 7)
5. copy: LSB BR 19, No. 15
6. copy: SUBH, Sup.
Ep.
7. copy: BO, 151/II,
f. 8v-9r
8. copy: SLB, C 110,
No.
9. copy: BPAU-PAN,
8242 TK, year 1532, p. 89
10. excerpt: BPAU-PAN,
8251 TK, f. 59v
11. register:
BPAU-PAN, 8247 TK, p. 126
Prints:
1. AT, XIV, No. 401,
p. 600-601
2. De Vocht, p. 156
(register)
Reverendissimo in Christo [patri] et domino,
domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi[i], domino suo gratioso et
observando.
Reverendissime Praesul, Domine observandissime.
Post debitam mei commendationem. Cum Vestra Reverendissima Dominatio mihi suo
mandato[1] iniunxisset, ut gratias
agerem domino Rudolpho de Höhnfeld[2], quia recepisset Eam in domum
suam etc. sollicitaremque, ut canem illum Anglicum deperditum acquireret[3], feci utrumque. Et primum quidem
antequam haberem litteras[4] Vestrae Reverendissimae
Dominationis, quia cum ipse hanc receptionem mihi narrabat, dixi illi in
hominem gratum beneficium hoc contulisse, cum denique litterae illae mihi
praesentatae et in praesentia sua eas legi. De cane autem ego egi, quae potui,
et hospes ille diu dubitabat, an mihi illum mitteret, cum haberet a Vestra
Reverendissima Dominatione in mandatis domino Rudolpho praesentare. Quem tamen
antea miserat usque Olomuncium[5] post Vestram Reverendissimam
Dominationem proprio nuntio, ut ipse asserit. Atque ita vicesima praesentis
mensis missus est ille canis. Quem Vestrae Reverendissimae Dominationi
praesenti nuntio mitto supplicando, ut hanc moram meae negligentiae non
imputet, sum enim cupidissimus Vestrae Reverendissimae in omnibus obsequi,
nollem etiam ingratus notari[6].
Quae[ii] autem apud nos aguntur, nollem
quoque Vestram Reverendissimam Dominationem latere. Turcus[7] Guncium[8] obsidet quasi decem octo diebus[9], ignobile oppidum, nec
causam possumus scire, cur suam potentiam illuc converterit; est quidem unum ex
oppidis, quod Fridericus Imperator Tertius[10] ex manibus praedonum[11] Austriam devastantium
eripuerat[12]
et intra fines Hungariae hodie situm est. Forte ob commeatum illic inductum et
exercitus suus fame premitur, utique ante biduum non potiebatur illo. Praeest
illi strenuus eques Nicolaus Iurasitz Croatus[13], qui ante paucos annos oratorem
apud Turcum agebat[14].
Nos illic obsidionem expectabamus et videmus
frustra, provisi omnibus ferme necessariis. Forte ob id consilium mutavit, et
cum falsus sit, sperans omnem Christianitatem in discordia et imperium ac
Germaniam in tumultu offensurum.
Illustrissimus dux Fridericus comes palatinus
Rheni[15] vicesima praesentis venit usque
Khärneuburg[16] oppidum duobus
miliaribus ab hinc. Quem die sequenti suscepimus – ipse heri huc venit et
rediit. Meo iudicio omnes copias imperii[17] nunc in utraque Austria[18] esse. Coniungemus nostros
exercitus, usque caesaris[19] copiae venient, quae et
paucis diebus venturae sunt[20]. Tandem exsequemur[iii] voluntatem Dei nostri.
Dominus Petrus de la Cueva[iv], commendator vel granmaestro sui
ordinis et magister curiae caesareae, orator[21] una cum duce advenit. Pro certo refert dominum[v] Andream de Orio[22] caesarea classe Bisantium[23] versus navigasse. Quae
omnia Omnipotens dirigat sua gratia, Vestrae Reverendissimae Dominationi det
sanitatem et omnem felicitatem. Quae me sua solita gratia prosequatur. Datum
Viennae, XXII Augusti anno Domini 1532.
Vestrae Reverendissimae
Dominationis[vi]
deditissimus Sigismundus ab Herberstain, liber.
[1] A reference to letter No. 23.
[2] Rudolf von Höhenfeld, see letter No. 23, footnote 3.
[3] Cf. letter No. 23-24 and 26.
[4] Letter No. 23.
[5]
[6] In his letters to Dantiscus Herberstein several times uses the imperfect conjunctive nollem in the sense I don’t want (without any connotation of the irrealis), which can be explained by the influence of vernacular languages.
[7] Suleiman I, see letter No. 13, footnote 24!!!
[8] Güns (today Hun. Köszeg), town and castle in
northwestern
[9] The Turkish army corps, 80,000 or maybe even
140,000 strong, which marched towards Vienna under the command of Grand Vizier
Ibrahim Pasha, in the end did not dare attack Vienna, nor Wiener Neustadt which
also had strong defenses. After some offensive-defensive operations by the
approx. 700 soldiers of the small Güns garrison, on August 10 the Turks began a
regular siege upon orders from Suleiman I, which tied up the Turkish forces for
three weeks. After a relentless defense, on August 28 Nikola Jurišiæ
surrendered Güns to Suleiman I, who left it under Jurišiæ’s rule (AT, XIV, No. 362, p.
556, No. 451, p. 681-682, 684, footnote 3, 4, cf. No. 428, p. 639, No. 432, p.
644-645, No. 450, p. 679, No. 461, p. 703-704; KF, III, No. 657, p. 612-613,
footnote 4; Herberstein
[10] Frederick III von Habsburg (1415-1493), king
of the Romans (1440), emperor of the
[11] Herberstein is referring to
[12] Güns (Köszeg) was one of the towns and castles that
were the subject of border conflicts between the empire and the
[13] Nikola Jurišiæ (Jurisics, Jurischitsch) (c.
1490-1545), Croatian nobleman, soldier and diplomat in the service of Ferdinand
I from 1522. The mission to the sultan that he was to go on in 1528 ultimately
did not come about. After that, he was an envoy in
[14] Most likely a reference to the mission to
[15] Friedrich II (der Weise) von
Wittelsbach (1482-1556), count palatine of the
[16] Korneuburg – town on the left bank of the
Danube, about
[17] According to present-day estimates, the
imperial forces gathering and moving towards
[18] A reference to Lower Austria with
[19] Charles V, see letter No. 13, footnote 2.
[20] From February 29 to September 1, 1532 Emperor Charles V was in Regensburg, and only set off to join the gathered forces on September 2; traveling through Passau and Linz, he ceremonially rode into Vienna on September 23, when Suleiman I was already in retreat (see Cadenas y Vicent, p. 225-226; Fernández Álvarez 2002, p. 451-457; Pociecha, IV, p. 156-157; see also AT, XIV, No. 420, p. 630, No. 428, p. 639, cf. No. 432, p. 644-645, No. 461, p. 703-706, No. 466, p. 716).
[21] Pedro de
[22] Andrea Doria (de Oria; Auria) (1466-1560),
Genoan condottiere, initially in the papal guard, then was in the service of
various Italian dukes, from
[23]
[i] Culmensi] Chulme.
[ii] From this place to sua gratia (i.e. the entire novitates) the text is underlined in a different colored ink, originally perhaps red.
[iii] exsequemur] exequemur
[iv] Cueva] Cueua
[v] after dominum crossed-out Anthonium
[vi] Vestrae Reverendissimae Dominationis] V-re r-me d.