39

39. to the king of Poland Sigismund I

Lubawa, September 25, 1537

Dantiscus thanks the king for his appointment to the Warmia bishopric. On his own and Tiedemann Giese’s behalf, he asks the king to send letters to Rome concerning Giese’s presentation for the Chełmno bishopric and Dantiscus’ recommendation for the Warmia bishopric. Dantiscus commends the king for choosing Giese, as he is the ideal candidate for bishop.

The letter is Dantiscus’ reply to Sigismund I’s letter:

Lvov, September 6, 1537 (orig. AGAD, AZ 2999, f. 159).

The addressee is identified in BCz, TN and KatBK.

Source materials:

1. office copy in the hand of Baltazar of Lublin BCz, 244, p. 250; light-brown ink; right-hand margin frayed, without impairing the text’s legibility; watermark – Gdańsk emblem of the type Siniarska-Czaplicka, No. 167, 171

2. 18th-century copy BK, 232, p. 212-214

3. 18th-century copy BO, 151, p. 156v-157v

4. 18th-century copy BCz, TN 55, No. 46, p.353-355 (heading: Ioannes Dantiscus Episcopus Culmensis Sigismundo Primo Regi Poloniae)

5. excerpt B PAU-PAN, 8243 (TK 5), year 1537, f 48

Serenissima Regia Maiestas et Domine, Domine clementissime. Humillimam perpetuae meae fidei et seruitutis commendacionem. Scriptum habemus Prouerbiorum XXI: “Sicut diuisiones aquarum, ita cor regis in manu Domini: quocumque voluerit, inclinabit illud”[i]. Quod sic esse in me liquido sum expertus, qui, dum nihil sim benemeritus de Serenissima Maiestate Vestra, dominus Deus ex sola sua misericordia cor Serenissimae Maiestatis Vestrae ad me inclinauit. Cuius benigna gracia iam tandem successit, quod XX-a huius mensis a venerabili capitulo Varmiensi in eius ecclesiae episcopum concordibus votis sum postulatus. Ad quem actum magnum attulit generosus dominus Nicolaus Nibschicz[ii] Serenissimae Maiestatis Vestrae orator adminiculum, vt in eo Serenissimae Maiestatis Vestrae voluntati ac disposicioni satisfieret. Pro qua immensa in me Serenissimae Maiestatis Vestrae clemencia quibus verbis aut modis gracias[1] habere, nedum agere, debeam, plane atque omnino nescio, superat enim haec ingens in me beneficencia omne id, quod scio, quod possum, quod sum. Hoc tamen vnum, quod solum in mea facultate est, praesto et animo quam humillimo ac gratissimo, quantum se mea tenuitas extendit, gracias Serenissimae Maiestati Vestrae habeo immortales, Deum Omnipotentem sedulo oraturus, vt me eum esse faciat, qui et vocacioni suae diuinae voluntatis, et graciae mihi a Serenissima Maiestate Vestra impensae respondere vel saltem aliqua ex parte possit. Porro, quum iam ab ista mea ecclesia ad Varmiensem transferendus sim postulatus, et successorem mihi iampridem et per nouissimas suas literas Serenissima Maiestas Vestra prudentissime ac clement(er)[2] designauit reuerendissimum per Serenissimam Maiestatem Vestram electum Culmensem dominum Tidemannum Gise[iii], et ille nouas a Serenissima Maiestate Vestra praesentacio(nis)[3], et ego commendaticias ad summum pontificem[iv] habere cogimur literas. Quas vt a Serenissima Maiestate Vestra obtinere possimus, quantum humilius et impensius possimus, supplicamus. De me, qui a tot annis Serenissimae Maiestati Vestrae totique Regno non sum incognitus, non est, quod scribam aut pollicear, hoc autem libere atque vere de hoc reuerendissimo nouo electo constanter scribere audeo, quod post me huic meae ecclesiae magis conuenientem ex nostratibus et digniorem episcopum deligere Serenissima Maiestas Vestra et praeficere non potuerit. Vir, inquam, est non proceritate aut theatrali persona spectabilis, sed cuius forma et species et statura ad omnem dignitatem est apposita, summa integritate et innocencia morum vitaeque probitate ac puritate praeditus. De pietate, literis et erudicione eius cum paucis communi non est quod hic recenseam, quum, vt arbitror, toti Serenissimae Maiestatis Vestrae aulae satis haec sint perspicua, magistratusque virum – vt in Graecorum est adagio – ostendet[v], gratumque et charum Serenissimae Maiestati Vestrae faciet. Cui me vna cum illo vt domino meo clementissimo supplicissime commendo, dominum Deum ex cordis viribus totis oro, vt nobis eandem Serenissimam Maiestatem Vestram tempore longissimo prosperrime valentem atque felicissimam conseruet. Ex Lubauia, XXV Septembris anno 1537.