Ex litteris domini Cornelii etc.

Scio non defuturos apud vos, qui admirantur de quibusdam, qui hoc anno advenere interque alia de Coronis urbis in Poloponneso dimissione. Qui omnes ubi intellexerint, quo consilio illa facta sint, desinent admirari. Equidem haec ita fieri sciveram longe prius, neque enim huius rei consilium clam me fuit, neque tamen ex me quisquam rescivit, ne male his cederet, qui ibi erant in praesidio Coronis. Itaque dimissio ob plurimas causas fuit, urbs enim illa tametsi forti loco sita, portu tamen caret, stationem tantum malefidam habet. Quae res quam sit periculosa, ubi de succurrendo agitur, eodem tempore, quo anno superiori novum eo importavit praesidium Andreas de Auria, didicimus, neque enim, maritimo proelio decertare si nolit hostis, cogi potest, adactis enim in terram pup <p> ibus e proris triremium iaculetur et quantumvis instructa classis hoc modo periclitabitur.

Nunc taceo, quod certissimi fuimus de summo apparatu classis, quem faciebant Turcae, quae etiam classis aequo mari posset nostrae negotium facessere. Nihil dico, quod et a malis Christianis tantum nobis imminebat periculi tamquam ab ipsis Turcis, qui non pro nomine et titulis maiorum. Nam et regem Galliae, crudelem illum hostem, impulere importunis sollicitationibus et confoederationibus, adversus Karolum ut terra marique contenderet. Ne quid dicam de permaximis tumultibus, qui ex eodem lacu promanarunt. Loci itaque qualitas et quod non sine summo et manifesto periculo commeatus inferri posset, et quod in ea urbe erat flos Hispaniae militiae, qui si periclitatus fuisset, quis tandem pro Karolo caesare in alienis regionibus praesidiarius esse voluisset, quod denique cum Turca in occupationibus oppidorum, quae plurima ille habet, quibus muniendis quam subiugandis maior inest difficultas, sed alia quadam ratione, quae nobis cognita perspectaque est, agendum, in causa fuere dimissionis Coronis accedente praesertim requisitione Ferdinandi regis, qui ut caesari Turcarum gratificaretur, me transmisit ad Karolum hanc rem impetraturum. Egressus est itaque miles Hispanus nullo damno illato in muros, ne cum lapidibus illis bellum fuisse videretur, exportatis tamen Graecis incolis omnibus cum omni ipsorum supellectile et machinis, commeatu, provisionibus, quae inerant, invitisque Turcis post multas res praeclare gestas praebitaque indicia virtutis et magnanimitatis prospera usque navigatione pervenit in Siciliam. Haec quisquis perpenderit, expertus praesertim rerum maximarum, non poterit non summo opere extollere consilium istud.

Quod ad alia attinet, Carolo caesari magnum bellum a Turcis est in foribus. Qui Turcae post infelices aliquot expeditiones maritimas praefecere toti classi virum piratam, quem ipsi Cheyradinum Bassam, nos Barbarossam vocamus. Is Christianis omnibus praeterquam regis Francorum subditis, quo cum rege fraternitas est caesari Turcarum, gravia minatur. Classem habet magnam et instructam. Neque nos animo deficimus, qui et litora omnia Italiae, Siciliae, Sardiniae, Hispaniae insularumque firmo praesidio munivimus, et non contemnendam classem intentam in omnem occasionem. Brevi resciemus, quid attentaverint.

In Germania nunc omnia pacata sunt. Excitatus hic fuit ignis in quibusdam, qui tam cito extinctum illum iri non crediderant quique nunc pecunias, oleum et operam luserunt. Taliter solent humana consilia succedere, quae praesertim adversus dominum et adversus Christum eius ineuntur. Carolo caesari in votis nil magis est, quam in hostes fidei seriam expeditionem facere. At impeditur multis difficultatibus, quae illi domi fere struuntur. Quas omnes, spero, dissipabit angelus Domini, qui scrutator est cordium. Ego brevi hinc in Hispanias volabo, id quod Reverendissimam Dominationem Vestram haud ignorare volui. Quae de me potest sibi persuadere, ubicumque futurus sim locorum, adesse ibi hominem, qui ingratissimus esset, ni mentem animumque, et propensitatem suam erga Reverendissimam Dominationem Vestram aliquo genere officii testari vellet, id quod novit Salvator Christus, qui eandem Reverendissimam Dominationem Vestram diu conservet.

Ex Praha, die nona mensis Augusti anno Domini 1534.

Eiusdem Dominationis Vestrae Reverendissimae ex animo inservitor Cornelius Duplicius Scepperus eques, consiliarius et orator caesareus